Melih Bulu’nun 2 Ocak 2021 tarihinde Boğaziçi Üniversitesi rektörlüğüne atanması, karşılaştığı tepkiler vasıtasıyla Türkiye gündeminde her gün daha geniş yer kaplayan bir olaya dönüştü. Bugün direnişin 39. günü, ancak ilk günlerdeki olaylar şimdiden protestolara en başından itibaren katılanların hafızalarında dahi silikleşmeye başladı. Bu yazı dizisi, protestoların başlangıcından beri olanları haftalık olarak özetlemeyi ve anımsatmayı amaçlıyor, olaylar sürdükçe de devam edecek. Yazı dizisinin Melih Bulu’nun istifa ettirildiği ve yerine demokratik olarak seçilmiş bir rektörün geldiği yakın bir günde bitmesi temennisiyle…
Boğaziçi’nde Rektörlük Seçimleri
Melih Bulu, yakın zamanda Boğaziçi’ne kayyum olarak atanmış ilk rektör değil. 2016 yılındaki rektörlük seçimlerinde Boğaziçi Üniversitesi’nde rekor destek oranıyla rektörlüğe hak kazanan aday Gülay Barbarosoğlu yerine rektörlük seçimlerine dahi girmeyen Mehmet Özkan atanmıştı. Bu atama, rektörün yine demokratik süreçler hiçe sayılarak atanması nedeniyle okul içinde oldukça tepki çekmişti. Ne var ki okul bileşenlerinin çoğu Mehmet Özkan’ın atanmasını, ‘en azından okul içinden’ ve yine ‘en azından okulun idari işleyişine hakim’ biri olduğu için, Melih Bulu’nun atanmasına kıyasla görece az tepkiyle karşılaşmıştı. Dahası, okul dışından da destek alma boyutu bugünkü eylemlere göre azdı.
Mehmet Özkan’ın kötünün iyisi olduğundan hareketle varılan yorumlar, rektörün kimi uygulamalarıyla boşa düşmüştü. Trans aktivisti Hande Kader Bursu’na izin verilmemesi bunlardan biri sayılabilir. BÜLGBTİ+ kulübünün(Boğaziçi Üniversitesi bünyesinde yer alan, LGBTİ+ meseleleri ve toplumsal cinsiyet üzerine çalışmalar yürüten kulüp) bağış toplayarak, 2017 yılında bir nefret cinayeti sonucunda hayatını kaybeden aktivist Hande Kader adına düzenlemek istediği, yıllık bazda trans bir Boğaziçi öğrencisine verilmesi planlanan burs rektörlük tarafından kabul edilmemişti. Yemekhane zamları, öğrencilerin büyük bir kısmının karşı olmasına rağmen okula partili cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın davet edilip getirilmesi, hocaların ihraçları gibi olaylar da Mehmet Özkan’ın rektörlüğü döneminde vuku buldu.
Melih Bulu ise 1 Ocak 2021 tarihinde bir Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Boğaziçi Üniversitesi rektörlüğüne atandı, karar 2 Ocak 2021 tarihli 31352 sayılı Resmi Gazete’de yayınlandı. Bu iki gün yılbaşı tatiline denk geliyordu. 3 Ocak 2021’de Melih Bulu twitter hesabında atanmasına dair selam mahiyetinde bir metin paylaştı.[i] Melih Bulu’ya yönelik tepkilerin sebepleri arasında kişisel tarihinde AKP milletvekili aday adaylığı yer alması ve bu durumda okuldaki karşıt görüşlü öğrencilere yönelik politikalarının şaibeli olma potansiyeli, doktora tezinde intihal bulunması ve benzeri şeyler sayılabilir. Ancak tepkilerin asıl sebebi seçim değil atama yoluyla koltuğa getirilmeye çalışılması oldu. Protestolar yılbaşı tatilini takip eden Pazartesi günü başladı.
Boğaziçi Direnişi’nin İlk Haftası
4 Ocak 2021, Pazartesi
4 Ocak 2021’de yeni rektöre dair ilk protestolar baş gösterdi. Protestolarda polis varlığı ilk günden beri oldukça yoğundu. İlk protestoların mekânı Boğaziçi Üniversitesi’nin Güney Kampüsü ve Kuzey Kampüsü ve bu kampüslerin yer aldığı Rumeli Hisarüstü Mahallesi’ydi. İlk gün katılımın çok yoğun olduğu protestolarda kelepçelenmiş okul kapısı sembolik bir fotoğrafa dönüştü.
5 Ocak 2021, Salı
Kayyum protestolarının, gözaltına alınan öğrencilerin serbest bırakılması talebiyle birleşmesi ikinci günden başladı. Melih Bulu bu tarihte Habertürk’te canlı yayına katılarak sunucu Veyis Ateş’in sorularını yanıtladı. Kendisi hakkında, sonradan protestolarda gönderme yapılacak olan bazı bilgileri bu söyleşide izleyicilerle paylaştı. Metallica dinlediğini, siyasete CHP’de başladığını anlattı. Gözaltına alınan 17 öğrencinin yalnızca iki tanesinin Boğaziçi’li olduğuna değinerek diğer protestocuları hedef gösterdi.
Okulda protestolar devam etti. Cübbelerini giymiş bir halde rektörlüğe sırtlarını dönen öğretim üyeleri gözaltına alınan öğrencilerinin bırakılmalarını talep ettiler. Kimi öğrencilerin çıplak aramaya maruz bırakıldığı haberleri sosyal medyada yer buldu.
6 Ocak 2021, Çarşamba
Protestolar devam ederken Cüneyt Özdemir protesto eden Boğaziçi öğrencilerine canlı yayından bağlandı. Bu söyleşide öğrenciler tepkilerinin rektörün atanma biçimine olduğunu, kişisel olmadığını belirttiler. Antalya, Denizli, İzmir ve Ankara’da Boğaziçi öğrencileri tarafından İstanbul’daki okuldaşlarına destek protestoları yapıldı. Ankara’da Milli Kütüphane önünde toplanmak isteyen protestoculara polis izin vermedi. ODTÜ’de de destek eylemi yapıldı.
Boğaziçi’ndeyse Metallica eşliğinde, LGBTi+ bayraklarıyla ve danslarla protestolar Güney meydanda devam etti. Boğaziçi’li öğrenciler okulun içinden Bebek’e inip, vapurla Kadıköy’e gitmek için Beşiktaş’a yürüdüler.[ii] Beşiktaş-Kadıköy vapurunda da sloganlar sürdü. Kadıköy’deki eylem bölgesinde çok sayıda TOMA ve polis bekliyordu. Kadıköy’deki eylemin sürdüğü sıralarda Melih Bulu ilk defa rektörlük binasından dışarı çıkarak öğrencilerin sorularını cevaplamaya çalıştı.
7 Ocak 2021, Perşembe
Çağlayan Adliyesi önünde öğrenciler, daha önceki protestolardan tutuklama talebiyle mahkemeye sevk edilen arkadaşlarının serbest bırakılması için eylem yaptılar. Gözaltına alınan ve tutuklama talebiyle mahkemeye sevk edilen öğrenciler serbest bırakıldı.
8 Ocak 2021, Cuma
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve AKP genel başkanı Recep Tayyip Erdoğan 8 Ocak 2021’de Cuma namazı sonrasında yaptığı basın açıklamasında basın mensuplarının sorularını yanıtlarken, kendisine bir basın mensubu tarafından yöneltilen, kendisinin atadığı rektörü protesto eden öğrencilerle görüşüp görüşmeyeceğine dair “Arkadaşlar ben öğrencilerle niye görüşeyim? Öğrenciler önce bir defa bu işin içinde değil. Bu işin içinde olan teröristler var. Ve ne yazık ki öğrencilikle alakası olmayan, işte CHP’nin, bakıyorsunuz İstanbul il başkanı orada -zaten kendisi bir DHKP-C militanıdır- aynı şekilde yine bir başka siyasi partinin yine yönetiminde olanlar bakıyorsunuz oradalar. Bunlar öğrenci değil. Ve yaptıkları nedir? Yasalara uygun olarak buraya atanmış bir rektör vardır. Bu rektör yasalar dışında atanmamıştır.”[iii] İfadelerini kullandı.
Aynı gün Boğaziçi Güney Meydan’da öğretim üyeleri bir bildiri okudular ve rektöre sırt çevirme eylemlerini gerçekleştirdiler. Sonrasında rektörlük binası önünde ve Güney meydanda öğrencilerin eylemleri devam etti. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Başkent Üniversitesi gibi üniversitelerin öğrencilerinden destek eylemleri gelmeye devam etti. Ankara’daki destek eyleminde gözaltılar oldu.
9 Ocak 2021 Cumartesi ve 10 Ocak 2021 Pazar
Türkiye’de direniş kimi semtlerde balkonlardan tencere ve tavalarla ses çıkartmak suretiyle devam etti. Paris, Sydney, Köln, Eindhoven, Berlin, Toronto, Londra, Barselona gibi şehirlerde destek protestoları yapıldı.
Günlük ve anlık olarak Boğaziçi Direnişinden haberdar olmak isteyenler için takip edilebilecek sosyal medya adresleri:
Twitter: Boğaziçi Direnişi (@budirenisi)
Instagram: bogazicidirenisi
YouTube: Boğaziçi Direnişi
UYARI: Yalnızca bir özet sunmak adına bazı destek protestoları, çeşitli haber sitelerinde yer alan haberler ve yazılar, destek bildirileri vesaire atlanmıştır.
[i]Açıklamaya ulaşmak için bağlantı: https://twitter.com/melihbulu/status/1345681741785276416
[ii] Bebek-Beşiktaş arası yürüyüşü gösteren bir video için: https://twitter.com/budirenisi/status/1346795982575562760
[iii] Basın açıklamasının tamamı için bağlantı(ilgili kısım 03:07 ile 05:30 arasındadır): https://twitter.com/tcbestepe/status/1347496680107683840
